In dit blog vertel ik je meer over stress, omdat ik zie dat dit menig afvalproces flink verstoort. Ik had vroeger geen idee wat stress eigenlijk was. Ik dacht dat ik alleen stress had als ik weer eens een eindeloze to do lijst niet af kreeg, met een krappe deadline zat op mijn werk of in een scheiding lag. Door mijn opleiding Lifecoach weet ik nu echter dat ons lichaam veel vaker stress ervaart dan we denken en dat stress veel meer is dan een gespannen of opgejaagd gevoel. Elke keer als het lichaam stress ervaart (maakt niet uit ten gevolge van wat) is de reactie in ons lichaam exact hetzelfde. We duiken dieper in de materie.
Stress is een nuttige reactie op gevaar
Stress is in feite een heel praktische reactie van het lichaam in reactie op het bespeuren van gevaar. Deze batterij aan fysieke reacties (de zogenaamde stressreactie) zorgt ervoor dat je heel alert bent en je lichaam is klaar voor actie om jou in veiligheid te brengen middels vechten of vluchten. Bij stress gebeurt veel in het lichaam, o.a.
- Je zintuigen worden scherper afgesteld. Je ziet, hoort, voelt, ruikt en proeft meer
- Je spierspanning neemt toe, waardoor de bloedtoevoer iets afneemt naar je weefsels
- Je ademhaling wordt oppervlakkiger en sneller
- Je hartslagfrequentie neemt toe
- Bepaalde stresshormonen (o.a. cortisol) komen vrij
De oermens had kortstondige stress nodig om te overleven
Vroeger moest men op jacht naar voedsel en achter elke struik kon je in het vizier liggen van een roofdier of buurstam die het niet zo met jouw stam ophad. Verder was er sprake van kou, hitte en op z’n tijd flinke voedselschaarste. In de tussenliggende periodes was er weinig afleiding en bestond het leven uit spelen, luieren, voedsel bewerken en bloemetjes plukken. Het brein scande voortdurend ‘Is er gevaar of niet?’. Op het moment dat de omgeving afweek van het gemiddelde (denk aan een verdacht ritselend blaadje) activeerde het brein de stressreactie. Scherper afgestelde zintuigen zijn zeer nuttig om de vijand te lokaliseren. Een lichaam waarvan de spieren klaar staan om direct in een boom te klimmen, er als een haas vandoor te gaan of te vechten voor je leven is meganuttig. De stresshormonen zorgen er o.a. voor dat je lichaam energie vrijmaakt voor de benodigde actie.
De gevaren van tegenwoordig zijn eindeloos
Ook in onze huidige tijd scant ons brein de omgeving voortdurend op gevaar. Je brein maakt geen onderscheid tussen real life of virtueel. Het gaat af op wat jij ziet en op wat jij denkt en al die gedachten geven jou bepaalde gevoelens en sensaties. De gevaren van de huidige tijd zijn dan ook niet mammoeten en sabeltandtijgers, maar hoge hypotheeklasten, deadlines op je werk, files en kinderen die op tijd opgehaald moeten worden van de opvang en sportclubjes, slaaptekort, ziektes, het weer niet volhouden van je voornemen om niet te snoepen etc. Maar ook leuke dingen zorgen ervoor dat ons brein de stressreactie in ons lichaam aanzet, denk aan fanatiek sporten, een dagje Efteling, het lezen van een spannend boek, het kijken van je favoriete Netflix dramaserie, genieten van een paar wijntjes etc. Kortom, de zaken die voor ons bij een normaal gemiddeld leven horen, pikt je brein op als ‘potentieel gevaar’ en als reactie hierop zet het de stressreactie aan. Elke keer weer.
Je hoofd ervaart ontspanning, maar je lichaam ervaart stress
Het lastige is dat we gewoonweg niet doorhebben dat ons lichaam stress ervaart, omdat ons hoofd veel activiteiten als ‘ontspanning’ ervaart. Natuurlijk is het fijn dat je door die spannende of dramafilm op Netflix even niet bezig bent met je to do lijstjes en je even los bent van de alledaagse shit. Daarnaast geeft in stilte zitten en niks doen vaak een onrustig gevoel. Ineens is er tijd om de vermoeidheid van je lichaam op te merken of de ontevredenheid over je leven waar het je eigenlijk aan niets ontbreekt. Dit kun je missen als kiespijn, dus weer dóórrr.
Balans tussen stress en herstel is zoek
Het gevaar van vroeger was veelal kortstondig met lange herstel- en aanrommeltijd. Het ‘gevaar’ van nu zit in bijna alles, met nauwelijks hersteltijd. Een beetje zitten en ‘niksen’ is tenslotte totaal niet nuttig en voelt als lui. En heel eerlijk, intussen zijn we vaak een beetje verslaafd geraakt aan de rush van het altijd bezig zijn, zeker met de dingen die ons plezier geven. Ons brein is gek op prikkels en zoekt ze actief op. Het voelt goed door de feelgoodhormonen die hierbij vrij komen. Nergens tot nauwelijks komt je lichaam overdag toe aan het herstel.
Afvallen en vaak stress gaan niet samen
Stress heeft zoveel meer impact dan we beseffen. Kortdurende stress is gezond, het zet ons lichaam aan tot groei plus effectiever en efficiënter werken. Langdurige of chronische stress breekt ons lichaam af, maakt je blessuregevoeliger én kan het afvallen in de weg staan.
👉je maakt minder gezonde keuzes
👉je hebt meer trek (vooral in de lekkere ongezonde dingen)
👉je spijsvertering krijgt minder energie, wat zorgt voor een slechtere opname van stoffen en mogelijk een opgeblazen gevoel in je darmen
👉je krijgt minder zuurstof binnen, wat essentieel is voor vetverbranding
👉je lichaam ervaart de omgeving voortdurend als 'gevaarlijk/onveilig', dus zal het jouw vet niet willen loslaten. Het bewaart het mooi als reserve voor de bittere tijden.
Tips bij stress
Tip 1 Allereerst is nodig dat je onderzoekt wanneer je lichaam stress ervaart, waarbij ik benadruk dat je lichaam veel vaker in de stressstand staat dan je denkt door de verborgen stressbronnen. Bronnen die we zelf vaak als ‘ontspannen’ betitelen. Wil je hier meer over weten, dan verwijs ik je graag door naar mijn programma 8 weken met Ann, één hele themaweek staat in het teken van stress.
Tip 2 Veel stress komt voort uit onze eigen gedachten en (onbewuste) overtuigingen. Dit doe je niet met je bewust denkende breindeel, maar gebeurt veelal onbewust. Bewustwording is nodig waarna de stap volgt van gedachtenwerk en het kunnen toelaten van sensaties en emoties. Uit persoonlijke ervaring en door het werk met mijn klanten weet ik dat het heel fijn is om hierbij een coach in te schakelen die boven je helikoptert en je ondersteunt in het proces van het leren omgaan met stressvolle situaties, gedachten en belemmerende overtuigingen.
Tip 3 Kortdurende stress is prima, mits daar voldoende hersteltijd tegenover staat. Gun je lichaam ruime hersteltijd. Slaap voldoende en zorg ook voor ontspanmomenten overdag. Momenten waarop je brein niet belast wordt met denktaken of visuele en auditieve input moet verwerken.
Twee fijne hulpmiddelen om je lijf en brein te helpen ontspannen
Een waardevolle manier om je lijf zuurstof en het sein ''veilig' te geven is een rustige diepe ademhaling. Door stress adem je vaak hoog, snel en oppervlakkig waarbij je de ‘stressreceptoren’ boven in je longen steeds opnieuw stimuleert. Onderin je longen zitten juist de ‘calming down’ recepten. Door langer en dieper te ademen krijgt je lichaam de boodschap dat het gevaar geweken is en weer bezig kan gaan met het verteren van je eten en celvervanging en -reparaties.
Prana Breath app De app Prana Breath (NL versie) helpt je middels visuele ondersteuning om met specifieke manieren van in- en uit te ademen met pauzemomenten rust in je lichaam en hoofd te creëren. De app heeft een gratis en een pro versie, waarbij er al heel veel mogelijk is bij de gratis variant. Voor een tientje ben je lifetime member en heb je keuze uit vele opties en sessies. Door de visuele ondersteuning helpt de app mij om 'bij de les' te blijven en de manier van ademen daadwerkelijk een tijdje te doen, waarbij de tijd voorbij vliegt. Zeker het uitproberen waard.
Yoga Nidra Yoga Nidra is een wetenschappelijk bewezen effectieve, geleide meditatie op basis van slaap, waarbij je niet écht slaapt. House of Deeprelax heeft een fijne app voor op je telefoon of Ipad, waarbij je keuze hebt tussen een berg aan sessies variërend in lengte en effect. Terwijl je ligt en luistert naar een Yoga Nidra sessie:
- werk je in verschillende fases van ontspanning
- laat je alles om je heen los
- zak je dieper en dieper in ontspanning
- neemt je hersenactiviteit steeds verder af
- ontspannen je lichaam en mind op een ongekend diep niveau
- ervaar je een gevoel van totale vrijheid
EINDELIJK STIL Het brengt je in een ongekende diepe en veilige staat van rust. JE LICHAAM ALS APOTHEEK Het activeert het zelfhelend vermogen van het lichaam. SUPERKRACHTEN Het is de manier om uit je hoofd en in je intuïtie te komen. Via de website van House of Deeprelax kun je alle sessies één maand lang allemaal uitproberen, gratis en zonder verplichtingen.
Stress onder controle krijgen is lastig, maar niet onmogelijk
Ik weet als geen ander dat stress een behoorlijke sta – in – de – weg kan zijn. Zeker als je nog niet beseft wat je lichaam stress bezorgt.
Wil je er eens over sparren? Stuur me gerust een mail of vraag de Waarom val ik niet af - analyse aan. Speur ik even met je mee naar verborgen stressbronnen en kijken we samen wat je nodig hebt om beter met stress om te gaan.
