Nieuw gedrag voelt voor je brein als het lopen op een onbegaanbaar pad in het donker vol gevaren.
Mindset
Mindset
6 min

Gefrustreerd omdat het niet lukt om nieuwe gewoontes te creëren?

6 min

Mijn programma 8 weken met Ann loopt nu vier weken en ik hoor mooie positieve reacties. Helaas zijn er ook reacties van teleurstelling. Niet over het programma zelf gelukkig, maar een aantal deelnemers zijn teleurgesteld in zichzelf. Dat het in het begin zo goed lukte om gezonde keuzes te maken, maar dat het na twee weken toch wéér niet lukt om het vol te houden. Ze zijn teleurgesteld dat ze toch weer terugvallen in oud gedrag.

Weer mislukt

Herken jij dat ook? Dat je teleurgesteld bent als je voor de zoveelste keer de afvalpoging niet volhoudt? Dat je vol enthousiasme ergens aan begint, maar dat steeds moeilijker wordt om je nieuwe voornemens toe te passen? Je wilde bijvoorbeeld gezonde avondmaaltijden koken en dat ging drie dagen supergoed. Maar op dag vier liep die vergadering uit, waren je kinderen hangerig en was je zelf ook gevloerd, dus toch maar die pizza in de oven. Op dag zes waren de juiste boodschappen niet in huis en op dag negen kreeg je visite, dan hoort het eten toch lekker te zijn? Wat heeft het allemaal voor zin? Het lukt gewoon niet! Je krijgt het niet voor elkaar om elke dag gezond te koken. Je baalt als een stekker! Je voelt je een grote mislukking. Je twijfelt aan jezelf en ziet voor de zoveelste keer het bewijs dat het afvallen niet voor jou is weggelegd. Blijkbaar heb je een beroerde wilskracht en wil je niet graag genoeg afvallen.

Het is een utopie om te verwachten dat je iets nieuws binnen een week onder de knie hebt

Ik herken mezelf en mijn klanten zo duidelijk in bovenstaand verhaal. Je neemt je voor om het anders aan te pakken. Je gaat vol goede moed aan de slag en een tijdje gaat het goed. Lukt het je om eraan te denken en lukt het om het voor te bereiden. Tot de eerste barsten verschijnen, wat het begin van het einde is. Je krijgt het niet meer goed. Dit is heel normaal en hoort erbij. Ik weet het, het is geen leuk nieuws of eigenlijk ook weer wel. Want het betekent dat jij niet mislukt bent en dat afvallen en veranderen ook echt voor jou zijn weggelegd. Hoe mooi de utopie ook is om je iets voor te nemen en het daarna voor de rest van je leven simpel en eenvoudig toe te passen, zo zitten wij mensen gewoonweg niet in elkaar.

Je brein doet aan energiebesparing

Gedrag en gewoontes veranderen is voor ons mensen echt heel complex. Daarom is het niet zo gek dat je na een week nog geen nieuw gedrag onder de knie hebt. Je moet weten dat jouw brein gek is op energie besparen. Je weet namelijk nooit wanneer je energie nodig hebt om jezelf te redden. Energie moet ten alle tijden beschikbaar zijn en zeker niet opgaan aan zaken die geautomatiseerd kunnen worden. Je brein bespaart energie door van acties die je vaker doet een automatisch programma te maken. Zo’n programma wordt sneller gemaakt als er een positieve beloning tegenover staat; een fijn gevoel, een lekkere smaak, afleiding van je zorgen etc.

Makkelijk begaanbare paden

Je kunt dit automatiseren vergelijken met het op een natuurlijke manier ontstaan van nieuwe paden. Je kent het wel. Zo’n pad in het gras, omdat het nou eenmaal de kortste weg is. Eerst was er gras, maar ooit heeft iemand bedacht om een short cut over het gras te nemen. Andere mensen volgen dit voorbeeld. Het gras wordt platter en makkelijker begaanbaar. Meer mensen merken het onofficiële pad op en kiezen deze short cut ook. Dat scheelt tenslotte weer tijd. Langzaam, door het vele gebruik, dat in een ras tempo toeneemt, verschijnt er een heus pad. Aanvankelijk nog begroeit met geplet gras, maar het pad valt meer en meer op, het wordt nog intensiever gebruikt. Het lopen gaat aanzienlijk makkelijker en sneller. Fijn zo’n short cut! Uiteindelijk is het pad zo vaak gebruikt, dat het gras het opgeeft om op die plek te groeien. En voilà, een nieuw pad is ontstaan.

De weg van de minste weerstand

Het is bijna onmogelijk om NIET deze short cut te nemen. Het is duidelijk de kortste, snelste en eenvoudigste weg. Het kost het minste energie. Omlopen over het langere oorspronkelijke pad is totaal geen aantrekkelijke keuze. En zo werkt het ook in je brein. Het automatische programma is een ingesleten pad in je brein, de short cut. Het pad dat het minste energie kost.

Nieuw gedrag toepassen is als het lopen over een grasveld vol met hoog gras en stekelig onkruid

Kiezen tussen bekend en onbekend terrein

Als jij besluit dat het tijd is om vanaf nu altijd een gezonde avondmaaltijd te maken, is het handig om te beseffen dat jouw brein voor de uitdaging staat om een moeilijk begaanbare onbekende vlakte te belopen. Deze onaantrekkelijke ruige en gevaarlijke vlakte ligt direct naast het volledig uitgesleten veilige en bekende pad van je oude gewoonte. Zie je het voor je? Een duidelijk zichtbaar, bekend en makkelijk te belopen pad, een short cut. En een onbekend terrein met hoog gras en gemeen onkruid, vol met mogelijke gevaren. Misschien zit het vol met gaten en steekbeesten! Je weet dat het tijd en heel veel energie kost om hier veilig doorheen te komen. Wat kies jij liever? Welk pad voelt aantrekkelijker?

Nieuwe gewoontes creëren vraagt aandacht, training en tijd

Het pad in het gras ontstaat door steeds weer dezelfde plek te belopen. Niet één keer, niet 10 keer en ook niet 100 keer. Er zijn vele duizenden keren nodig, voordat er een ingesleten pad ontstaat waar geen gras meer groeit. Een nieuwe gewoonte ontstaat dus ook niet na 10 keer herhalen, en ook niet na 100 keer. Het is al wel een beetje makkelijker geworden na 100 keer, maar er groeit nog steeds gras en onkruid. En op het moment dat je stopt om over dit pad te lopen is binnen no time het platte gras en onkruid weer omhoog gegroeid, alsof er nooit een pad was. Om de concurrentie met de oude gewoonte te winnen, is het noodzakelijk dat je elke keer weer bewust kiest voor het nog steeds minder aantrekkelijke pad. Terwijl het ingesleten eenvoudige pad van de oude gewoonte altijd weer aantrekkelijk lonkend naast het pad van de nieuwe gewoonte ligt. Om een pad te creëren dat net zo bekend, aantrekkelijk en gras- en onkruidvrij is, moet je eindeloos vaak het nieuwe pad kiezen. Dit vraagt training. Dit vraagt herhaling. Dit vraagt doorzettingsvermogen.

Bij gevaar kies je de bekende weg

Nog iets om bij stil te staan is dat het leven niet zonder gevaren is. Op het moment dat jij voelt dat je gevolgd wordt door een duister figuur, schakelt je brein over naar standje ‘overleven’. Om je overlevingskans te vergroten kies je bij gevaar voor de bekende en kortste weg. In een flits kiest je brein het pad van de oude gewoonte zodat jij veilig kunt vluchten. Je kent het terrein als je broekzak en het kost de minste energie. Het gevaar van het duistere figuur staat gelijk aan stress en vermoeidheid in het leven waarin jij probeert om elke avond een gezonde maaltijd op tafel te toveren. Bij stress en vermoeidheid schakelt je brein over naar energiebesparing en soms zelfs standje ‘overleven’. Dan is echt heel simpel om iets te bestellen of die diepvriespizza in de oven te mikken.

Terugval is normaal. Doorgaan is het geheim!

Dat je af en toe het pad neemt van de minste weerstand en het bekende terrein is normaal, zeker als het naastliggende terrein nog een nauwelijks zichtbaar pad heeft. De sleutel zit toch echt in doorzetten en doorgaan. Steeds weer bewust kiezen voor het nieuwe terrein, zodat je hier zo vaak loopt dat er vanzelf een pad ontstaat. Een pad dat steeds duidelijker zichtbaar en makkelijker begaanbaar wordt omdat het gras en het onkruid geplet is.

En dan nog moet je doorgaan en bewust kiezen voor dit pad, zodat het gras en het onkruid uiteindelijk besluiten dat het klaar is en dat ze het opgeven om daar te groeien. Pas dán is er een nieuw pad ontstaan. Hoewel het oude pad er ook nog steeds is. Wat de verklaring is dat je af en toe nog wel eens van het nieuwe pad afdwaalt. Geen probleem als je weer bewust en met aandacht je weg zoekt naar het nieuwste pad.

Moeite met het steeds weer kiezen voor het onbegaanbare terrein?

Voelt het oude pad voor jou niet meer als het juiste en gezonde pad? Moet er toch echt iets gebeuren, omdat het anders de spuigaten uitloopt en je steeds zwaarder en ongelukkiger wordt? Verwacht dan niet meer van jezelf dat je het ruige terrein alleen moet belopen. Sta jezelf toe dat iemand een keer met je meeloopt.

Laat mij eens met je meekijken, zodat je ontdekt hoe het komt dat je het niet voor elkaar krijgt om op het onaantrekkelijke terrein te blijven lopen. Waarom lukt het je niet om door te zetten? Hoezo blijft je brein steeds maar kiezen voor het oude vertrouwde, terwijl je best weet dat dit pad niet naar je doel toe leidt?

Vraag vandaag nog de Waarom val ik niet af analyse ter waarde van € 47 aan. Ik kijk met je mee en geef je minimaal twee waardevolle en praktische tips waardoor jij diezelfde dag nog een nieuw pad kan creëren. Klik NU op deze link en ploeter niet alleen verder.

Reacties