Waarom in beweging komen zo moeilijk is

Als efficiënt afvallen en gezond plus vitaal oud worden je doel is, lees dan ook nog even mijn vorige twee blogs Elk jaar komt er een paar kilo bij en Bungelende kipfilets. Wat er met je spieren gebeurt na je 30e voor het complete plaatje.

Afgelopen zaterdagochtend liepen mijn vriend Bert en ik eindelijk weer een hardlooprondje. Dat was echt al weken, zo niet maanden, geleden. Ik ben af en toe in de weer met mijn kettlebells en tegenwoordig mijn twee Powerwalkgroepen, maar hardlopen is dan toch weer van een andere categorie. En oef… dat heb ik gemerkt. Het was flink pittig en bevestigde gelijk weer dat het lichaam afbreekt wat het niet nodig heeft.

Je lichaam breekt af wat het niet gebruikt

Agendapunt 1 van je brein is overleven. Om ten alle tijden voldoende energie te hebben, doet je lijf voortdurend aan energiebesparing. In de praktijk betekent dit dat het een automatisch programma maakt van alles wat je een paar keer doet, een nieuwe (on)handige gewoonte is geboren. Tevens breekt het cellen af die het niet of nauwelijks gebruikt. Spiercellen zijn daar een prachtig voorbeeld van.

Vetcellen behouden en spiercellen af te breken heeft voordelen

Een spiercel onderhouden kost je lijf energie. Veel meer energie dan het onderhoud van een vetcel. Daarnaast bevát een vetcel energie, wat reservebrandstof is voor de toekomstige barre omstandigheden (die niet gaan komen, maar dat weet je brein niet). Je lichaam zal dus niet graag meewerken aan het afbreken van vetcellen, maar wel graag aan het afbreken van spiercellen die je niet gebruikt. Wat heb je aan energievretende overbodige cellen, als je energie moet besparen? Hoppa, weg ermee! De wetmatigheid ‘Functie vormt’ komt hier om de hoek krijgen. Je lichaam past zich aan, aan datgene wat jij van hem vraagt. 

Als jij veel zit, word je ontzettend goed in zitten!

Dat verklaart ook meteen waarom het zo moeilijk is om in beweging te komen. Je bent gewoon ontzettend goed in zitten en in rustig wandelen, maar gaat kapot als je iets anders dan dat wilt doen. Je spieren zijn in shock als jij ineens met gewichten in de weer gaat, squats en lunges uitvoert of een poging doet om hard te lopen.

Je ademhaling giert door je keel op zoek naar zuurstof, je knieën hebben het zwaar te verduren en de volgende dag kun je bijna niet meer lopen vanwege de spierpijn. 

Niet echt aantrekkelijk… Toch? Agendapunt 2 van je brein is “Ik wil me fijn voelen in het HIER en in het NU”. Voilà, dé verklaring van het stranden van de zoveelste poging om meer te gaan bewegen.

In de oertijd liepen ze geen marathons

Mensen zijn geprogrammeerd om het vooral rustig aan te doen en soms eens flink het systeem aan te zetten om te vluchten voor een leeuw of beer. Uren stevig doorstappen was af en toe nodig om een prooi (eten!) te vinden. Eenmaal gespot, werd er gesprint met een speer in de hand. Kort en krachtig bewegen. Waarschijnlijk liep niemand voor de lol een 10 km loopje, laat staan een marathon.

Je boodschappen met drie muisklikken in huis.

Beweging stond vroeger vooral in het teken van eten regelen. Tegenwoordig zet de bezorger van Appie of Picnic je boodschappen in de koelkast of rijd je een paar honderd meter naar de supermarkt. Kilometers wandelen zit er niet meer in en een prooi bespringen in de winkel hoeft niet, want alles ligt al kant en klaar geslacht, gevild in mooie handzame stukken verpakt in de koeling. 

Sporten kost mega veel tijd

Een ander verschil met vroeger is onze agenda. Het valt niet mee om bewegen in te passen in een druk leven met werk, kinderen, vriendinnen, familie, sport- en hobbyclubjes, koken, wassen, stofzuigen en de puinzooi voor de zoveelste keer opruimen. Gelukkig zijn de inzichten in de loop der jaren veranderd en hoef je niet hele dagdelen meer kwijt te zijn aan de sportschool. Onderaan staan de praktische tips, lees vooral even verder.

Uren op de crosstrainer is achterhaald

Vele uren zwetend op de crosstrainer, loopband of hometrainer doorbrengen is old-school visie. Tegenwoordig wordt er met een hele andere blik naar beweging gekeken. Bij cardiotraining verbrand je de calorieën vooral tíjdens het bewegen, maar alle tijd tussen de trainingen gebeurt er niet veel. Een ander nadeel van langdurig trainen is dat je lichaam deze beweging als stress zal ervaren, want in de oertijd rende er niemand 50 minuten of langer achter een prooi aan! Bij stress komt er het hormoon cortisol vrij wat juist vetvorming en (zoete) trek tot gevolg heeft. Wil je meer weten over wat chronische stress en cortisolaanmaak met je lijf doet, check dit blog én dit blog. 

Kort, intensief bewegen én krachttraining zorgen voor meer spiercellen

Men heeft ontdekt dat als je vooral kort en intensief beweegt er een ander systeem in werking gezet wordt en door krachttraining creëer je spierschade (spierpijn). Je lichaam krijgt zo’n shock te verduren, dat het geprikkeld wordt om meer (luie) spiervezels aan het werk te zetten. Daarnaast kost elke keer repareren van die spierschade veel energie en is het efficiënter om sterkere spieren te bouwen. Steeds meer mitochondriën zijn aan het werk (energiecentrales, daar waar de calorieën verbrandt worden). Niet alleen tijdens de beweging, maar vooral (en dat is het mooie!!) in rust! Zonder iets te doen, verbrandt je lijf meer calorieën! Enerzijds voor reparatie, anderzijds omdat er meer spiercellen zijn die energie verbruiken. Tel maar op: meer cellen die calorieën verbranden, 24 uur lang, elke dag weer, betekent een hoger energieverbruik! En als je dan bedenkt dat met name vet als brandstof gebruikt wordt in rust… Hoe cool is dat!

Win win: tijdbesparing en 24/7 meer calorieverbruik

Het geheim zit in het veranderen van je lichaamssamenstelling. Door spieren te prikkelen en te ontwikkelen, zal het vet in je lijf gebruikt worden en verminderen. Je verbrandt gedurende de dag veel meer calorieën in rust dan je met een cardiotraining in een uurtje verbruikt. En, zoals je hebt kunnen lezen in dit blog, zijn er nog veel meer gezondheidsvoordelen als je sterkere spieren hebt.

Kom maar op met die beweegtips!

Kort en intensief bewegen

Denk aan HIIT (of HIT) en Tabata’s. (HIIT staat voor High Intensity Interval Training) Beiden trainingen wisselen ‘werken’ en ‘rusten’ af. Altijd vooraf gegaan door een warming up! Een Tabata is een 4 minuten mini training: 20 seconden op vol vermogen werken, 10 seconden bijkomen en dit 8x achter elkaar. Zie een voorbeeld in deze video van Marloes van Optima Vita. Een HIIT kan wisselend van werk- en rusttijd zijn: bv. 20 seconden je uit de naad werken en 40 seconden bijkomen. Of 30 om 30 seconden. Zie deze beginnersvideo van Marloes. Het mooie is dat iedereen dit kan doen! Ieder heeft zijn eigen maximum en traint dus op zijn eigen niveau. Iemand van 90 kilo en geen conditie zal in verhouding net zo hard werken op zijn maximum als een getraind persoon van 70 kilo. Ook al ziet het er in de praktijk totaal anders uit.

Krachttraining

Op Youtube zijn vele video’s met daarin bewegingen die je alleen met je eigen lichaamsgewicht kunt doen. Ideaal, want je lichaam heb je altijd bij je. Zware gewichten en langzame volledige bewegingen hebben de voorkeur, dan is het resultaat het grootst en de kans op blessures het kleinst. Ook hier heeft Marloes van Optima Vita een video voor beginners van.

Wandelen

Elke dag wandelen is ontzettend gezond. Zo vaak en zo ver je kunt. TIP: Combineer het nuttige met het aangename en zelfontwikkeling, luister bv. podcasts, webinars, luisterboeken, je favoriete muziek, wandelmeditaties etc.

Poeh, ik word al moe als ik eraan denk

Ja, dat begrijp ik volledig. Dat had ik jaren geleden ook. Ik was niet vooruit te branden met mijn 107,7 kilo. Ik had een prachtig afgesteld ‘zitlichaam’ en dat heb jij waarschijnlijk ook. Maar de wetmatigheid ‘Functie vormt’ geldt ook hier. Als jij gaat bewegen en dit langzaam opbouwt, dan gaat je lichaam zich aanpassen. Hij gaat spieren verstevigen en je conditie zal verbeteren. Soms zal je bewegen zelfs missen als je een keertje overslaat. Moeilijk voor te stellen hè?

Zonder energie- en tijdsinvestering geen verandering

Weeg dit voor jezelf eens af: Altijd moe, futloos, dik en ontevreden met jezelf voelen kost óók tijd en vreet al helemaal energie. Als je dan toch energie te besteden hebt, besteed het aan het doorvoeren van positieve veranderingen in je leven. Veranderingen die gaan zorgen voor een fitter lijf en voor een grotere mentale veerkracht, zodat jij de dingen kan en gaat doen die je altijd hebt willen doen! Go for it!! 

Hoe zit het met jou?

Heb jij een zitlichaam? Of is het jou gelukt om in beweging te komen? Welke beweging doe je? Nog old-school cardio of toch de moderne versie met krachttraining en lekker kort krachtig bewegen? Wat helpt jou om in beweging te komen? Super als je het hieronder met mij deelt!